Cập nhật: 01/12/2025
Các trạm y tế xã ở Sơn La hiện đang bước vào giai đoạn lập ngân sách tiêm chủng cho năm 2026. Lần đầu tiên, họ không còn dựa vào ước lượng thủ công hay kinh nghiệm cũ. Kể từ năm nay, công cụ lập ngân sách tiêm chủng mới sẽ được áp dụng toàn tỉnh, giúp các cán bộ y tế tính toán chi phí đầy đủ, chính xác và minh bạch dựa trên các quy định hiện hành.
Công cụ này không chỉ hỗ trợ xác định các khoản cần thiết cho vắc xin, vật tư cơ bản, mà còn nhắc đến những chi phí thường bị bỏ sót như truyền thông, đào tạo, điểm tiêm ngoài trạm, vận chuyển và bảo quản vắc xin. Nhờ vậy, cán bộ y tế cơ sở có thể lập ngân sách bài bản, có bằng chứng thuyết phục lãnh đạo và đảm bảo tất cả hoạt động thiết yếu được dự kiến đầy đủ cho năm 2026.
BS. Nguyễn Thị San, Trưởng Khoa Phòng chống Bệnh truyền nhiễm, CDC Sơn La, nhận xét:
“Công cụ giúp cán bộ y tế cơ sở tính đúng, tính đủ mọi chi phí. Nhờ vậy, việc lập ngân sách cho năm 2026 trở nên minh bạch và đầy đủ hơn, giúp triển khai hoạt động tiêm chủng đạt hiệu quả tốt.”
Giao diện công cụ lập kế hoạch ngân sách tiêm chủng bằng Excel đơn giản và tự động
Quá trình hình thành và triển khai công cụ
Công cụ lập ngân sách tiêm chủng ra đời trong khuôn khổ dự án “Hỗ trợ kỹ thuật, tăng cường công tác tiêm chủng trên địa bàn huyện khó khăn tỉnh Sơn La”, do CDC Sơn La triển khai dưới sự hỗ trợ của tổ chức PATH và Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, với nguồn tài trợ từ Gavi – Liên minh Vắc xin toàn cầu.
Điểm đặc biệt của công cụ là được đồng thiết kế cùng người dùng cuối, dựa trên các quy định hiện hành, trải qua đào tạo, thử nghiệm, thu thập phản hồi và hoàn thiện phiên bản cuối cùng, đảm bảo tính thực tiễn và dễ sử dụng. Ban đầu, 30 cán bộ tỉnh và huyện được đào tạo làm “giáo viên chính” hướng dẫn 174 nhân viên trạm y tế ở 4 huyện. Ngay sau buổi tập huấn, 82 trạm y tế xã đã có thể lập ngân sách tiêm chủng 2026 bằng công cụ mới. Nhận thấy hiệu quả, CDC Sơn La mở rộng tập huấn toàn tỉnh với 78 cán bộ chính và 470 nhân viên trạm y tế ở 12 huyện và thành phố.
Buổi tập huấn công cụ lập ngân sách tại Trung tâm Y tế Khu vực Mường La
Áp dụng thực tế tại các trạm y tế xã
Ngay sau khi được tập huấn, các trạm y tế xã bắt đầu sử dụng công cụ lập ngân sách mới để dự kiến chi phí cho năm 2026. Tại xã Ngọc Chiến, Lò Văn Chẩu, Trưởng Trạm y tế chia sẻ rằng công cụ giúp tính toán kinh phí chi tiết và nhanh chóng, từ vật tư tiêu hao, dụng cụ bảo quản đến các trang thiết bị cơ bản. Hơn nữa, công cụ còn hỗ trợ dự kiến ngân sách cho các hoạt động tiêm ngoại trạm và truyền thông vận động nhóm khó tiếp cận, giúp trạm y tế chủ động hơn khi trình kế hoạch với UBND xã.
Ông Nguyễn Văn Sơn, cán bộ Y sĩ tại Trạm y tế xã Chiềng Sàng, nhận xét:
“Tôi rất thích công cụ này vì mọi tính toán đều tự động. Nó giúp tôi giải thích rõ ràng với lãnh đạo về những khoản cần thiết và nhận diện các khoản ưu tiên trước đây ít được quan tâm.”
Hỗ trợ tối đa từ CDC và Trung tâm Y tế khu vực
Việc áp dụng công cụ không chỉ dừng lại ở buổi tập huấn ban đầu. CDC Sơn La và Trung tâm Y tế khu vực triển khai hướng dẫn chi tiết từng bước, từ cách ước tính kinh phí, lập kế hoạch 2026, đến quy trình gửi và theo dõi phê duyệt ngân sách. Nhân viên y tế tuyến xã được giám sát trực tiếp, “cầm tay chỉ việc” và nhận hỗ trợ kịp thời khi gặp khó khăn.
BS. Lê Hồng Trường, Giám đốc CDC Sơn La, chia sẻ:
“Thời gian tới, các đơn vị sẽ tiếp tục lập ngân sách bằng công cụ này, luôn có sự hướng dẫn và hỗ trợ kịp thời từ CDC và Trung tâm Y tế khu vực. Nhờ đó, việc lập ngân sách trở nên đồng bộ, dễ dàng và bền vững hơn.”
CDC và Trung tâm Y tế hướng dẫn chi tiết giúp cán bộ y tế xã áp dụng công cụ hiệu quả
Kết quả và khả năng nhân rộng
Công cụ lập ngân sách tiêm chủng đã chứng minh rằng một giải pháp đơn giản, thiết thực có thể nâng cao hiệu quả công việc và khả năng tiếp cận vắc xin đến cộng đồng khó khăn.
PGS Phạm Quang Thái, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, đánh giá:
“Công cụ lập kế hoạch ngân sách tiêm chủng là một mô hình đáng nhân rộng. Viện sẵn sàng chia sẻ công cụ này cho các tỉnh phía Bắc và các đối tác khác.”
Nguồn: PGS Phạm Quang Thái, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương
Tag:
